ĐỨC PHANXICÔ: “MỖI LẦN
TÔI ĐI THĂM NHÀ TÙ, TÔI ĐỀU TỰ NHỦ “VÌ SAO LÀ HỌ MÀ KHÔNG LÀ TÔI?”
Ngày Chúa nhật 28 tháng
4, từ nhà tù nữ Giudecca ở Venise, nơi tổ chức gian hàng chính thức của Tòa
thánh ở sự kiện Venise Biennale, Đức Phanxicô kêu gọi giáo dân sống tình huynh
đệ, chống lại bất kỳ sự từ chối nào với những người nghèo nhất.
Đức Phanxicô ở sân trong
của nhà tù nữ Venise trên đảo Giudecca ngày 28 tháng 4 năm 2024. HANDOUT / AFP
Chiếc trực thăng màu
trắng hạ cánh xuống nhà tù. Trên bức tường rách nát của sân chính treo những
dòng chữ lớn màu xanh lam: Chúng tôi ở với bạn trong đêm tối (“Siamo
con voi nella notte”). Đó là lời của nghệ sĩ Pháp Claire Fontaine, bà chào đón
Đức Phanxicô ngày chúa nhật 28 tháng 4.
Dưới bầu trời u ám, Đức
Phanxicô đến thăm nhà tù dành cho phụ nữ của thành phố. Tòa Thánh đã chọn nơi
này để dựng gian hàng chính thức cho Art Biennale nổi tiếng, cách xa lựa chọn
của các Quốc gia khác, họ cạnh tranh nhau trong sự xa hoa và sang trọng.
Chuyến đi thăm nhà tù lần
thứ mười bốn của Đức Phanxicô
Cuộc gặp này là cuộc gặp
Đức Phanxicô hằng thích. Nhà tù nằm trên đảo Giudecca, phía nam thành phố, cũng
là nhà tù thứ mười bốn ngài đi thăm kể từ đầu triều của ngài. Ngài nói với họ:
“Tôi muốn gặp chị em khi bắt đầu chuyến đi Venise để nói với các bạn, các bạn
có một vị trí đặc biệt trong trái tim tôi.”
Đứng trước một thực tế
khắc nghiệt là thế giới nhà tù, dưới cái nhìn của những người lính canh trong
bộ đồng phục màu xanh đứng chắp tay sau lưng, Đức Phanxicô nói với các tù nhân:
“Nhà tù cũng là nơi tái xây dựng.” Ngài xin ban giám đốc tạo điều kiện để họ
được tái hòa nhập, xin đừng đặt phẩm giá sang một bên nhưng xin đưa ra những
khả năng mới.
Đằng sau những bức tường
gạch đỏ cao, ngài tiếp tục: “Chúng ta đừng quên, tất cả chúng ta đều có những
lỗi lầm cần được tha thứ và những vết thương cần được chữa lành.” Những tổn
thương do vì những con đường đau đớn, những sai lầm. Ai cũng có vết sẹo của
mình.
“Một địa ngục đội lốt
công lý”
Ngồi ở cuối chiếc ghế sắt
màu xanh lá cây trong sân nhà tù Giudecca, Giulia lắng nghe. Cô là một trong 80
tù nhân ở nơi mà cùng với những người khác, cô gọi là “ngôi nhà”. Trước khi
phát biểu, Đức Phanxicô chào cô và chào tất cả các người khác trên chiếc xe lăn
ngài đi gặp các tù nhân, không bỏ sót một ai.
Người phụ nữ trẻ, chưa
đầy 30 tuổi, là một trong những người hướng dẫn du khách vào xem các tác phẩm
của các nghệ sĩ của gian hàng Vatican.
Cô viết trong một bài
thơ: “Ở nơi mà tình bạn và tình yêu không tồn tại. Không có riêng tư trong địa
ngục được đội lốt công lý này. Và ở đây, nếu bạn chết đuối, họ sẽ đặt tay lên
vai bạn, không phải để giúp mà để nhận chìm bạn sâu hơn. Dù có phạm pháp, chúng
tôi cũng không vô cảm.”
Với Giulia và những người
khác, Đức Phanxicô nói: “Các bạn thân mến, hôm nay chúng ta cùng nhau làm mới lại
niềm tin vào tương lai. Xin các bạn đừng đóng cửa lại. Luôn có một cánh cửa mở
ra cho tương lai.” Khi nói điều này, ngài biết thông điệp của ngài không rõ
ràng. Nhưng dường như ngài muốn cầu xin điều không thể tưởng tượng ở đây. Ngài
nói với một nhà báo khi rời nhà tù: “Mỗi lần tôi vào thăm nhà tù, tôi tự nhủ:
vì sao là họ mà không là tôi?”
“Thế giới cần nghệ sĩ”
Chính từ nhà nguyện trong
nhà tù, ngài gởi thông điệp đến các nghệ sĩ: “Thế giới cần nghệ sĩ. Điều quan
trọng là các hoạt động nghệ thuật khác nhau có thể tự thiết lập ở khắp mọi nơi
như mạng lưới của các thành phố ẩn náu. Loại ra khỏi thế giới những hiện tượng
vô nghĩa như “chủ nghĩa phân biệt chủng tộc, bài ngoại, bất bình đẳng, mất cân
bằng sinh thái và chứng sợ người nghèo, nỗi ám ảnh người nghèo. Từ đó là từ
chối người khác”.
Ngài nói thêm: “Nghệ
thuật giáo dục chúng ta cách nhìn: không sở hữu, không khách quan, cũng không
thờ ơ hay hời hợt. Nghệ thuật dạy chúng ta có một cái nhìn chiêm niệm. Các nghệ
sĩ đang ở trong thế giới, nhưng họ được mời gọi vượt ra ngoài thế giới.”
Venise là thành phố bị đe
dọa biến mất do mực nước dâng cao, Đức Phanxicô cảnh báo về nhiều vấn đề đang
đe dọa thành phố. Trích dẫn “biến đổi khí hậu, có tác động đến vùng nước của
đầm phá và lãnh thổ cũng như sự mong manh của các tòa nhà và di sản văn hóa”,
ngài đặc biệt muốn nhấn mạnh đến các mối đe dọa đè nặng lên “con người”.
Lời kêu gọi bảo tồn “di
sản nhân loại”
Đức Phanxicô đến Quảng
trường Thánh Máccô bằng thuyền, chung quanh là các thuyền gondola. Ngài quan
tâm đến những khó khăn trong việc quản lý kỹ nghệ du lịch, đến những thực tế có
nguy cơ làm sụp đổ xã hội, đến chủ nghĩa cá nhân và sự cô độc. Ngài đến thăm
thành phố Venise hôm nay cũng là để bày tỏ mối quan tâm của ngài về việc bảo
tồn “di sản nhân loại”. Trước hàng chục ngàn giáo dân ở Quảng Trường Thánh
Máccô, ngài lên tiếng: “Chúng ta cần các cộng đồng kitô giáo, các khu vực lân
cận, các thành phố thành những nơi hiếu khách, thân thiện và hòa nhập.” Ngài
mong muốn Venise trở thành thành phố của tình huynh đệ.
Sau thánh lễ, Đức
Phanxicô trở lại nhà tù Giudecca để lên trực thăng về Rôma. Ngài nói trước khi
từ giã: “Xin đừng bỏ cuộc. Xin cám ơn nhiều. Tôi sẽ còn nhớ mãi!” Cô Giulia nói
với các khách đi ngang qua: “Cuộc hành trình thực sự không phải là cuộc hành
trình đi ra ngoài, nhưng là cuộc hành trình trở lại.”
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch(phanxico.vn)
Nguồn: GP Long Xuyên