HẬU QUẢ LÂU DÀI CỦA CHẤN
THƯƠNG TÂM LÝ VỚI NGƯỜI LỚN
Ngày 12 tháng 2, bà Nicole Belloubet, bộ trưởng bộ
Giáo dục Quốc gia Pháp cho biết: “Ít nhất trong mỗi lớp có một học sinh là nạn
nhân của nạn bắt nạt ở trường”. Nếu việc chăm sóc các nạn nhân không tốt có
thể để lại hậu quả trên họ cho đến tuổi trưởng thành.
Các
chứng từ.
Một học sinh ngồi một mình dưới đất trong hành lang
trường, các bạn cùng lớp chơi đùa không để ý đến em. Trẻ em nạn nhân của nạn bắt
nạt ở trường học / Bigot S/Andia.fr
Bị chế giễu vì thấp, Elena, 22 tuổi là mục tiêu của những
lời chê bai sỉ nhục hàng ngày ở các lớp năm và sáu. Mười năm sau, cô từng bước
lấy lại sự tự tin của mình. Cô thì thầm: “Nhìn chung, mọi thứ tốt hơn.”
Giống như Elena, nhiều nạn nhân bị bắt nạt ở trường vẫn còn gánh chịu hậu quả
tâm lý khi trưởng thành, ít nhiều sâu sắc hơn về sự bắt nạt này.
Bà Carolle, 47 tuổi, vẫn còn bị ảnh hưởng nặng nề. Đến
mức bà không thể ra khỏi nhà một mình. Khi kể về tuổi thơ của mình, giọng bà òa
ra. Bị sách nhiễu từ khi còn học tiểu học, bà là mục tiêu của những lời lẽ hạ
nhục và những cú đánh đập kéo dài đến lớp năm trước khi bà quyết định nghỉ học.
Bà thở dài: “Tôi không thể chịu được nữa. Kinh nghiệm đau thương này vẫn còn
khắc sâu trong lòng tôi.”
Nhà phân tích tâm lý Saverio Tomasella giải thích: “Nạn
bắt nạt tạo tổn thương, làm xáo trộn sâu đậm và lâu dài hệ thần kinh của nạn
nhân, làm cho họ rơi vào trạng thái căng thẳng kinh niên, cảnh giác quá đáng.” Nó
tạo điều kiện để nạn nhân lặp lại với những bạo lực mới, đó là điều đã xảy ra với
bà Carolle. Bà hối hận giải thích: “Bắt nạt làm suy yếu đứa trẻ và sự mong
manh này sẽ thu hút ‘những người xấu’ nhiều năm sau đó. Các nạn nhân lặp lại
‘mô hình’ mình đã bị và có nguy cơ trải qua những giai đoạn đau thương lần nữa.”
Ông Tomasella khẳng định điều này: “Đối với những kẻ xấu xa, người bị bắt nạt
là con mồi tốt. Nạn nhân của bắt nạt ít phản kháng trước bạo lực hơn. Họ đã
quen, thậm chí có người còn cho rằng họ đáng bị như vậy”.
Thiếu
tự tin
Anh Hyacinthe, 22 tuổi, phải mất một thời gian dài mới
nhận ra rằng mình không phải là “vấn đề”. Một cảm giác, cùng với những lời xúc
phạm hàng ngày, đã làm lung lay lòng tự tin của anh. Anh Pierre Bonneyrat, 32
tuổi, hiện là tình nguyện viên của hiệp hội Bàn tay đưa ra, một tổ chức đấu tranh
chống nạn bắt nạt ở trường học, trong suốt thời đi học anh bị chế nhạo vì “cái
đầu to”, đến nỗi anh không muốn nhìn vào gương. Thậm chí anh bỏ bê cách ăn mặc
và tóc tai của mình. Anh nói: “Bây giờ mọi chuyện tốt hơn. Tôi thích bản
thân tôi, ít nhất tôi không còn ghét tôi”. Anh còn lên truyền hình nói chuyện,
điều mà vài năm trước đây anh không thể làm được.
Từng bước, Pierre vượt qua chấn thương tâm lý dù một số
di chứng vẫn còn tồn tại. Anh tâm sự: “Tôi gặp khó khăn khi tiếp xúc với người
khác. Xây dựng các mối quan hệ thân thiết và giữ gìn chúng là một thách thức của
tôi.” Ông Saverio Tomasella giải thích: “Các nạn nhân gặp khó khăn trong
việc phát triển sự mật thiết với người khác.”
Còn anh Hyacinthe dù rất dè chừng, nhưng cố gắng tạo
tình bạn với những “người bạn thực sự”. Nhưng đôi khi cơ chế bảo vệ cũ lại quay
trở lại. Nhiều ngày, anh tự cô lập mình trong phòng nội trú của trường và
“tránh xa thế giới”. Một phản xạ có từ những năm đại học khi anh trốn những kẻ
bắt nạt trên căn gác mái của trường.
Ở trường cấp hai, các bạn cùng lớp của cô Nevada, 21
tuổi, ném những quả bóng giấy vào cô trong giờ học và đe dọa: “Nếu muốn tôi
làm bạn với bạn, thì bạn phải ăn mặc đẹp hơn.” Hiện nay cô làm thiện nguyện
viên trong một hội chống nạn bắt nạt ở trường, cô cố gắng không nghĩ đến chuyện
đó nữa nhưng “khó lắm”.
Xây
dựng lại bản thân sau chấn thương
Việc xây dựng lại sau khi bị bắt nạt có thể mất thời
gian nhưng vẫn có thể vượt qua được. Nói chuyện với ai đó, đặc biệt với một
chuyên gia, vẫn là một trong những giải pháp tốt nhất. Ông Samuel Comblez, nhà
tâm lý học và giám đốc của 3018, số điện thoại khẩn cấp chuyên giải quyết vấn đề
quấy rối, cho biết: “Trong trị liệu, chúng tôi xử lý cảm xúc được cảm nhận
trong giai đoạn đau thương. Vì vậy, khi nạn nhân nghĩ lại về những sự kiện này,
họ sẽ ít bị tác động hơn.”
Anh Simon, 25 tuổi, đã có thể thấy được những lợi ích.
Bị quấy rối ở trường đại học vì “quá tốt, quá cù lần”, anh chỉ mới chia sẻ kinh
nghiệm của mình hai năm trước. Năm 2022, vì di chứng tâm lý và khối lượng công
việc ngập đầu, anh bị suy sụp. Anh quyết định đến tâm lý gia để dốc hết tâm sự.
Nói lên lời các đau khổ của mình, có tác dụng giải phóng. Hôm nay, anh nói anh
“siêu mãn nguyện”.
Trị liệu là một trong những cách để vượt qua nhưng
không phải là cách duy nhất. Ông Samuel Comblez đảm bảo: “Tham gia các hoạt
động thể thao, nghệ thuật hoặc tham gia vào thế giới giao lưu có thể là một
cách để tìm thấy niềm vui trong một nhóm quan tâm chăm sóc đến nhau, lấy lại niềm
tin vào người khác”. Đó là cách anh Quentin, 23 tuổi, đang dần xây dựng lại
bản thân. Nhờ được đào tạo vũ đạo chuyên nghiệp và gặp những “người tuyệt vời”,
anh đã không còn bị chứng trầm cảm đã tác hại anh trong hai năm, một chiến thắng
lớn với chàng trai trẻ vốn đã quen với chứng rối loạn trầm cảm từ khi còn học cấp
hai. Trong những điệu nhảy, anh dùng chấn thương của mình để “đến với công
chúng”. Còn Simon thì thích âm nhạc hơn: “Tiếng trống giúp tôi tiến về phía trước,”
một giúp đỡ cần thiết vì anh đã muốn tự tử ba lần ở trường đại học.
“Không
có liệu pháp ma thuật”
Các nạn nhân khác thích tham gia hơn như cô Elena và
anh Pierre. Mỗi người theo cách riêng của mình tham gia vào cuộc chiến chống bắt
nạt ở trường học. Elena đồng hành với các thanh niên bị bắt nạt; Pierre nâng
cao nhận thức của công chúng về vấn đề này. Nhà phân tích tâm lý Saveri
Tomasella giải thích: “Nó giúp bạn tập trung năng lượng vào một việc gì đó bổ
ích”.
Con đường vượt qua chấn thương trước hết là con đường
cá nhân. Ông Samuel Comblez lưu ý, không có mô hình của một “liệu pháp ma thuật
nào”. Tuy nhiên, một số yếu tố nào đó có thể giải thích dấu vết chấn thương sâu
sắc ít nhiều tùy từng người. Môi trường chung quanh là yếu tố hàng đầu.
Ông Tomasella Saverio lưu ý: “Nếu gia đình nạn nhân
tiếp nhận lời tâm sự, lắng nghe hoặc cố gắng giải quyết tình huống thì hậu quả
sẽ ít hơn”. Cô Elena cảm nhận được điều đó. “Tôi thật may mắn được bao
quanh tốt. Gia đình và bạn bè đã giúp đỡ tôi rất nhiều.” Với Pierre thì bạn
bè là rất cần thiết. Họ giúp tôi không “làm những điều ngu ngốc”. Anh đã gặp
các bạn trên diễn đàn của một chương trình truyền thanh.
Nói về việc bị bắt nạt là chìa khóa để vượt qua tổn
thương này. Ông Samuel Comblez nhấn mạnh: “Chúng ta phải cố gắng chống lại
phản xạ thu mình vào chính mình”. Simon đã phải trả giá, anh không muốn nói
về những gì anh đã trải qua trong những năm đại học. Mẹ anh nghi ngờ có điều gì
đó không ổn. Bà hỏi anh. Vô ích. “Thật khó để nói chuyện với cha mẹ về chuyện
này, vì tôi nghĩ đó là lỗi của tôi.” Kể từ đó, anh kêu gọi các nạn nhân
“liên hệ với các tổ chức trợ giúp” nếu họ muốn nói chuyện. Các hiệp hội và đường
dây điện thoại 3018 đều có mặt vì chuyện này.
Các
học sinh nói về việc bắt nạt
Mỗi lớp đều có một học sinh bị bắt nạt, 5% học sinh tiểu
học, 6% học sinh trung học cơ sở và 4% học sinh trung học phổ thông.
63% học sinh tiểu học phải nhờ bạn bè, phụ huynh hoặc
giáo viên giúp đỡ, 32% học sinh trung học cơ sở và 22% học sinh trung học phổ
thông.
Các tấn công phổ biến nhất là tin đồn thất thiệt
(17%), bắt nạt thể chất (12%) và đánh nhau (12%). Ở cấp hai và cấp ba, trêu chọc
và lăng mạ là hàng đầu: 11% học sinh cấp hai; 7% học sinh cấp ba, sau đó là tin
đồn (7% và 5%) và cố tình xô đẩy (7% và 3%).
5% học sinh tiểu học sợ không dám đến trường, 2% học
sinh trung học cơ sở và 2% học sinh trung học phổ thông.
Theo la-croix.com, Isabelle Veloso Vieira, 2024-03-02
Marta An Nguyễn dịch
Nguồn: phanxicovn