- Ra Hà Nội học, học xong rồi con đi tu con hẹ. Bà
nó nói
- Nhà ta, anh em ta chưa có ai mần linh mục con ạ.
Con mà phấn đấu cho nhà ta nở mày nở mặt con nhá!
Nó đáp nhanh:
- Con mà đi tu thì bà tặng con đôi hoa tai của bà
nha
Bà cười lớn nói:
- Mi mà lấy vợ là được có một chiếc thôi nhá!
Cả hai bà cháu lại cười phá lên...
Đôi bông tai chính là vật đính ước của bà với ông thời
ông bà về chung sống. Hồi đó còn nghèo lắm. Ông giành dụm cả gia tài mà mua cho
bà. Hồi còn trẻ bà là mỹ nữ đẹp nức tiếng gần xa. Chả hiểu sao mà ông lại cưa đổ
được bà nữa. Còn bây giờ thì bà nó đẹp lão lắm, chả kém hồi xưa là mấy đâu. Người
ta nói nhìn bà phúc hậu. Bà có mái tóc bạc gần hết mà những còn dày lắm. Màu
tóc nhìn kiểu xam xám, giông giống màu tóc trend mà mấy cô em trong xóm rủ nhau
nhuộm. Mắt bà là đẹp nhất. Nếp nhăn đã nhiều, mỗi nếp nhăn là cả một kinh nghiệm
sống, một mùa gió nam trôi qua. Tai của bà, nhìn là biết 'giai lão'. Đôi bông
tai nặng, kéo dái tai dài xuống nên nhìn như tai Phật vậy. Đôi bông tai làm bằng
vàng nguyên chất thời đó, được tạo dáng cảm hứng từ hình mặt trăng, nhưng nó
dày dặn và đường nét mềm mại hơn. Phía trên là họa tiết thánh giá đã mòn gần hết.
Bà quý đôi bông lắm. Bởi bà hồi xưa chưa theo đạo, lấy ông về bà mới yêu Chúa
nhiều như bây giờ. Bà từng dặn lòng sẽ dâng con cho Chúa, nhưng có vẻ bà chưa
được thỏa dạ rồi. Bởi thế, bà lại đem nỗi ước mong đấy gửi gắm vào đứa cháu yêu
của bà - nó!
Không chỉ bà nó, mà còn bố mẹ, chị nó, họ hàng nó
cũng mong mong một điều rằng nó sẽ đi tu. Hồi đó nó áp lực lắm. Nó cũng không
chắc là nó có tu nổi không nữa. Ngồi cùng bà, nó chỉ biết dạ dạ. Thường thì nó
nói với bà nhiều lắm, nhưng cứ nhắc đến "đi tu" là miệng chẳng biết
nói gì, cũng chẳng biết làm chi để lảng đi cả. Nhìn ra khoảng sân vườn trước
nhà, nó đăm chiêu.
Nắng chiều đượm màu lúa chín. Khoảng trời xanh bao
la, ngả dần cam vàng chấm thêm đôi ba chiếc mây trắng. Chẳng đủ che cái nắng
rát, chỉ đủ để điểm thêm cho ánh mắt người ta thêm long lanh khi nhìn thấy. Từng
đợt gió nam nồng cứ phả vào mặt, nó thấy gió không rát lắm, là bởi gió đã phải
luồn qua vườn cây xanh rộng đằng trước nhà, hay là nó đã kịp chuẩn bị, nhắm mắt
lại và đón lấy thức gió khô ran đó?
Mẹ cũng làm mấy mâm mời anh em họ hàng... nhưng nó
chẳng thích tẹo nào. Nó ngồi trong phòng với bà. Cái phòng mà gắn bó với nó gần
18 năm. Ngủ cùng nó 14 năm, bà chỉ sợ mỗi lần nó đạp, nó gác cái chân to bự, nặng
gần bằng bà qua người. Đôi lúc nó còn nói mớ, ngáy to, hay nhiều lần nó chẳng để
bà đọc kinh cho yên, miệng cứ luyên thuyên bên tai bà mọi chuyện trên trời dưới
bể, từ nhà trường đến nhà thờ, từ bạn hàng xóm đến bạn trên trường,... Từ khi
nó được 4 tuổi, gần như nó chưa bỏ hôm lễ misa nào cả. Nó, một tay nắm đôi tay
gầy guộc của bà, tay kia thì nắm tay chị nó, cả ba hằng sáng cứ rảo bước vội
cùng chiếc đèn pin thời xưa với màn sương mai se lạnh. Tự bao giờ, bà như người
bạn tri kỷ của nó, bởi cái tai to sễ với đôi bông vàng, nặng theo thời gian,
luôn luôn bao dung lắng nghe ấy của bà đã khiến nó yêu bà nhiều hơn nữa. Đêm
đó, nó dốc nết tâm tư mà kể nốt cho 'người nó yêu' lần cuối trước khi đi xa...
Mới sáng ra, nó gói ghém hết tâm tư, chuẩn bị hành
trang nó cho là cần thiết, giả vờ là người trưởng thành, nó ra Hà Nội. Nó chào
bà và bà chào nó, vội vàng, tất bật. Chuông điện thoại nhà xe giục nó, nó chỉ kịp
hôn lên trán bà, nhanh nhảy lên xe rồi ngoái đầu nhìn lại,... Mắt nó thì rơm rớm
rồi còn mẹ nó thì khóc và... bà nó cũng khóc...
Thoáng chốc đã hết nửa năm nhất rồi, tết về nhà, nó
mang khối đống đồ còn nhiều hơn cả khi nó ra Hà Nội nữa. Quà cho bà nè, quà cho
bố mẹ nè, quà cho chị nè. Tiền nó thì không kiếm đâu ra, nhưng nó dành ít tiền
mẹ nó chu cấp mà mua quà, kiểu giả vờ như người đi làm về thăm nhà vậy. Cả nhà
được trận cười phá lên, nó thì vui quá xá. Nó ước cho giây phút này dừng lại,
như ông Phero khi được thấy Chúa biến hình trên núi vậy.
Dạo này bà cũng hay ốm nhiều rồi. Dù vậy bà vẫn phải
ngồi nghe nó nhâm nhi hết mọi thứ câu chuyện ở Hà Nội mang về. Nào là cộng đoàn
sinh viên, nào được đi trung thu ở trường khiếm thị, nào viếng nghĩa trang Thạch
Bích, nào Giáng sinh Bắc Cạn. Nhưng, nó thích nhất là chuyến thiện nguyện vùng
cao cùng Cộng đoàn vừa rồi. Nó say sưa kể về mọi thi vị trong chuyến hành trình
đó, một trải nghiệm mà chắc chắn bà nó chưa từng được nếm trải. Nó sung sướng lắm
vì đã đưa bà sống lại với mình cả một nửa năm qua...
Nay bà không còn đủ sức ra vườn để quét dọn, nhổ cỏ
nữa. Quét dọn, nhổ cỏ là cả một thức vui, cả một tuổi thơ mà nó cùng bà trải
qua đó. Nếu như chị nó thích tham gia các đoàn hội, đi đây đi đó thì nó, lúc
nào cũng dui dúi trong nhà, cùng bà, chơi mấy trò linh tinh và nó thích ngồi
suy tư một mình nữa. Cũng không hẳn là suy tư, chỉ là nó thích một mình, nghĩ những
gì mình muốn nghĩ, đặt ra một vài câu hỏi và tự tìm câu trả lời. Cứ thế, một tuổi
thơ "không hề dữ dội" qua đi cách tẻ nhạt... Nó thương bà, suốt mấy
ngày về quê chỉ đấm bóp, đọc kinh cùng bà, ăn ngủ với bà, hiếm hoi lắm mới đi với
một vài đứa bạn thân thân. Cuối cùng cũng đến ngày nó chào bà, nó lại ra Hà Nội
lần nữa. Đêm nó đi thì cả ngày hôm đó nữa cứ mưa suốt. Mưa xuân mà sao mưa to dữ?!
Trời xuân mà cứ âm u, nước mưa như muốn xối trôi tất cả, khoảng sân nhà ướt đẫm,
té lan hết thềm nhà, từng thớ đất ngoài vườn đã uống no nước lắm rồi. Tán cây
ngả màu xanh thẫm, rũ rượi, lê thê. Ôi khung cảnh này sao hơi lạ, chẳng giống
như xuân tươi đẹp trong sách vở và trong tâm thức nó.
Nó vào chào bà, mà nay bà mệt á. Nó định lay đôi vai
gầy của bà. Chợt nó khựng lại... Nhìn bà nằm yên, dáng bà ngủ sao mà thân
thương. Không nỡ thức bà dậy, nó ghé tai bà mà nói nhỏ: "Con đi bà nha, bà
ở nhà mau khỏe nha" rồi một cái hôn nhẹ như lần trước. Không biết là bà mệt
quá hay đang ngủ mơ nữa, bà nó lắc nhẹ vai, hất tay nó xuống, miệng mím chặt chẳng
nói gì, chỉ "hmm, hmm" 2 tiếng...
Chuông điện thoại nhà xe lại giục nó, nó mang bộ mặt
ngơ ngác mà vội ra khỏi nhà. Trời vẫn mưa, mưa lạnh lắm. Nó nằm trên xe, lòng cứ
xao xuyến khôn nguôi. Nó nhớ đến những lời ba mẹ nói, một vài cô bác nói, rằng
"Bà ta không được mấy hơi nữa mô". Nước mắt nó cứ chực rơi. Ngoài trời
ào ạt như khóc thay nó vậy. Mưa chảy từng dòng, từng dòng trên tấm kính xe, nó
ghé sát và thở một hơi làm mờ tấm kính, nó vẽ một hình "trái tim"...
(Ba tháng sau) Cái nắng oi ả đầu hè, lại càng nên bức
bối khi cái trọ của nó chẳng có điều hòa, mà còn ở tầng 4 cao nhất. Giữa cơn buồn
ngủ trưa, nó đang soạn sách vở cho tiết kiểm tra giữa kỳ môn đại số của nó. Bỗng
có tiếng chuông điện thoại. Là mẹ gọi! Tim nó đập nhanh lắm, mặt nó bỗng tối sầm
lại:
Alo con nghe nè mẹ!
—..., Con à, con về đi! Bà mất rồi...
Bắt vội chuyến xe ra bến, nó không khóc. Nó cũng chẳng
biết tại sao nữa. Nó báo nhờ ban tâm linh cộng đoàn xin lời cầu nguyện cho bà rồi
nó tắt điện thoại. Nhìn ra ngoài cửa sổ, nơi cái trưa hè vẫn oi ả, dần chuyển
sang cái gió nam nóng ran ngày nào...
Nó tự hỏi: "Mình phải khóc chứ?!" Nằm trên
xe, nó nhớ lại cuộc gọi chiều hôm qua của mẹ.
Mẹ bảo nó:
— con ơi, con về được không, bà mấy hôm nay yếu rồi
con ạ!
Nó đáp:
— Rứa à mẹ, dạ để con về. À, Mà chắc chiều mai con
thi giữa kỳ xong rồi con mới về được không mẹ?
— Ừ, con cứ sắp xếp nha, về càng sớm càng tốt nha
con!
— Dạ...
Lòng nó quặn thắt. Nó ước, giá như nó dứt khoát hơn,
giá như nó không phân vân giữa việc thi thố vớ vẩn với việc được về gặp bà của
nó lần cuối. Rồi dòng ký ức của một tuổi thơ nó coi là nhạt nhẽo với bà của nó,
nó chẳng buồn kể với ai ngoài này, cứ ào ạt trong tâm trí nó. Nó nhớ lại câu
chuyện đôi bông tai vàng của bà, nó nhớ tiếng bà, dáng bà ngủ, nhớ lời đọc kinh
hằng đêm bên tai nó, nó nhớ hết, càng sống động lại càng nghẹn ngào biết bao
nhiêu. Nó tự trách bản thân sao lại lựa chọn như thế? Câu hỏi 'tại sao?' cứ
xoay mãi trong đầu, như cơn xoáy, xoáy sâu, xé nát cái tâm tư non trẻ tưởng
mình trưởng thành của nó...
Về đến nhà, ba nó với chiếc khăn tang trắng trên đầu
đón nó vào nhà. Khung cảnh sầu tím bao trùm đến nghẹt thở, người việc này, người
việc nọ, người báo tin. Hồn nó bây giờ cứ nôn nao. Ba nói: "Vào gặp bà đi
con!"!!! Nó khựng lại...Bác nó thấy nó ngoài cửa thì liền khóc lớn:
"Mẹ ơi, cháu mẹ về đó rồi mẹ ơiii!"... Nước mắt chảy rồi! Nó đã khóc.
Nó khóc to lắm, chắc hiếm có thằng con trai nào từng đấy tuổi mà khóc to thế.
Nước mắt giàn giụa. Nó nhớ bà: 'Bà ơi, bà nói là đợi con đi tu mà, bà nói là đợi
con về mà bà không đợi...'. Nước mắt nó chảy cho tuổi thơ của nó, cho từng miếng
bánh mà bà giấu riêng cho nó, cho những câu nguyện kể bà nghe. Nó ước được nghe
giọng bà lần cuối. Nó nhớ về lần cuối chào bà đi mà bà chẳng đáp lại. Nó tự
trách bản thân sao không về gặp bà sớm hơn. Nó khóc lớn, mấy người quanh cũng
khóc theo...
Đi với bà đoạn cuối, cung đường mà sáng nào nó cũng
cùng bà đi lễ misa. Nay bà nằm đó, tay nó chỉ còn nắm tay chị nó thôi. Nay trời
cũng nắng lắm, chẳng cần đèn pin đâu bà ạ. Cũng chẳng có chút sương lạnh nào bà
ơi. 'Bà ạ, bà vẫn chào con đâu nhá. Bà có buồn con không', nước mắt nó lại
rơi... Cung đường này hôm nay đông lắm, dòng người nối đuôi nhau đưa bà nó vào
nhà thờ...
Chào bà, người mà nó yêu thương nhất. Nó cám ơn bà
đã cho nó trải nghiệm cảm giác đầu tiên như thế nào là muốn khóc mà không được
và như thế nào là trút hết tâm tư. Nó lại ra Hà Nội, lần này nó không hôn bà nữa
được rồi. Vài đợt gió nóng lại phả vào mặt nó, nó lại đăm chiêu. Chả ai biết nó
nghĩ gì, ánh mắt thì xa xăm, bàn tay thì cầm chặt đôi khuyên tai của bà nó để lại!
Bóng tối lại bao trùm không gian, mặt trời đã lặn hẳn rồi!
Gioan Nguyễn
Văn Chung
Nguồn: Văn thơ Công Giáo