“Cầu
nguyện đặc biệt cần thiết nhất khi chúng ta cảm thấy cầu nguyện là vô ích.”
Cố linh mục thần học gia Dòng Tên Michael J. Buckley (1931-2019), một trong những
người cố vấn tâm linh quan trọng nhất của tôi đã viết những lời này. Ngài có ý
gì khi nói như vậy?
Trước rất nhiều vấn đề, có khi chúng ta cảm
thấy cầu nguyện là vô ích. Chẳng hạn trước một số vấn đề lớn của thế giới,
chúng ta cảm thấy nản lòng và bất lực, chúng ta dễ dàng nói cầu nguyện là vô
ích. Lời cầu nguyện của tôi sẽ có tác dụng gì với các cuộc chiến đang diễn ra ở
nhiều nơi trên thế giới? Giá trị của lời cầu nguyện của tôi là gì khi tôi phải
đối diện với bất công, nạn đói, kỳ thị chủng tộc, kỳ thị giới tính? Lời cầu
nguyện của tôi có tác động nào khi cộng đồng của tôi đang chia rẽ và thù hận?
Thật dễ dàng để cảm nhận cầu nguyện trong những tình huống này là vô ích.
Cũng vậy khi chúng ta bị bệnh nặng. Liệu lời
cầu nguyện có thể chữa khỏi bệnh ung thư ở giai đoạn cuối không? Chúng ta có thực
sự mong chờ một phương thuốc phép lạ không? Phần lớn chúng ta không nghĩ vậy,
nhưng chúng ta vẫn tiếp tục cầu nguyện dù cảm thấy lời cầu nguyện của mình sẽ
không thay đổi tình hình. Vì sao?
Vì sao phải cầu nguyện khi có vẻ như việc
cầu nguyện là vô ích? Các thần học gia, các tác giả tâm linh giải thích cho
chúng ta nhiều góc nhìn khác nhau về vấn đề này, tuy hữu ích nhưng không đầy đủ.
Họ cho rằng, cầu nguyện không phải để thay đổi tâm trí Chúa, nhưng để thay đổi
tâm trí của người đang cầu nguyện. Chúng ta không cầu nguyện để kéo Chúa về
phía mình; chúng ta cầu nguyện để đặt mình về phía Chúa. Thêm nữa, chúng ta được
dạy, lý do chúng ta cảm thấy Chúa không trả lời, vì Chúa như người cha yêu
thương, biết điều gì tốt cho chúng ta và ban cho chúng ta những gì chúng ta thực
sự cần chứ không phải những gì chúng ta ngây thơ muốn. Tác giả C.S. Lewis đã
nói, chúng ta sẽ dành nhiều thì giờ trong cõi vĩnh hằng để tạ ơn Chúa vì những
lời cầu nguyện Chúa đã không nhận lời.
Tất cả những điều này đều đúng và quan trọng.
Đường lối của Chúa không phải là đường lối của chúng ta. Đức tin đòi hỏi chúng
ta dành cho Chúa không gian và thời gian để Chúa là Chúa, không theo những mong
chờ rất hạn hẹp và thiếu kiên nhẫn của chúng ta. Thực sự chúng ta nên tạ ơn
Chúa vì điều này.
Nhưng dù vậy… khi Chúa Giêsu xin chúng ta
cầu nguyện, Ngài không cảnh báo chúng ta: con phải xin những điều đúng đắn nếu
con muốn Ta nhận lời. Không, Ngài chỉ nói: Hãy xin và con sẽ được. Ngài
nói, một số con quỷ chỉ bị đuổi đi bằng ăn chay cầu nguyện.
Vậy, làm thế nào những con quỷ bạo lực,
chia rẽ, hận thù, chiến tranh, đói kém, khí hậu nóng lên toàn cầu, nạn đói,
phân biệt chủng tộc, phân biệt giới tính, ung thư, bệnh tim… có thể bị đuổi đi
bằng lời cầu nguyện? Làm thế nào để cầu nguyện hữu ích một cách thiết thực khi
đối diện với những vấn đề này?
Tóm lại, lời cầu nguyện không chỉ thay đổi
người đang cầu nguyện mà còn thay đổi tình huống. Khi chúng ta cầu nguyện, thực
tế chúng ta là một phần của tình huống mà chúng ta cầu nguyện. Lời cầu nguyện
chân thành giúp chúng ta trở thành sự thay đổi mà chúng ta đang cầu nguyện để
được. Chẳng hạn, cầu nguyện cho hòa bình giúp chúng ta bình tâm, mang lại cho
thế giới thêm một trái tim thanh thản.
Dù điều này là đúng, nhưng cũng có một thực
tế sâu đậm hơn. Sâu đậm vì khi chúng ta cầu nguyện, có điều gì đó đang xảy ra
vượt ra ngoài cách chúng ta thường hình dung về sự tương tác đơn giản giữa
nguyên nhân và kết quả. Khi thay đổi bản thân, chúng ta đang thay đổi tình
hình; đúng vậy, nhưng theo cách sâu đậm hơn cách chúng ta thường tưởng tượng.
Là người có đạo, chúng ta nghĩ chúng ta là
một phần của Nhiệm thể Chúa Kitô, và sự kết hợp của chúng ta trong Chúa không
phải là sự kết hiệp của một cộng đồng lý tưởng. Nhưng, chúng ta là một phần của
một sinh vật sống mà mọi bộ phận đều ảnh hưởng đến nhau, giống như trong một cơ
thể vật lý. Vì lý do này, với chúng ta, không có một hành động nào là riêng tư
– tốt hay xấu. Tôi ngần ngại khi nghĩ rằng điều này tương tự như hệ thống miễn
dịch trong cơ thể con người, vì đây không chỉ là một phép so sánh. Nó là thực tế,
hữu cơ. Giống như hệ thống miễn dịch bảo vệ sức khỏe cho toàn bộ cơ thể bằng
cách tiêu diệt các tế bào và vi-rút gây nguy hiểm cho sức khỏe, thì bên trong
Nhiệm thể của Chúa Kitô cũng vậy. Khi nào chúng ta, hoặc là những tế bào khỏe mạnh
mang lại sức mạnh cho hệ thống miễn dịch bên trong Nhiệm thể Chúa Kitô, hoặc
chúng ta là một loại vi-rút, một loại tế bào ung thư đe dọa cho sức khỏe. Cầu
nguyện tạo nên sự khác biệt vì cầu nguyện giúp tăng cường hệ thống miễn dịch
bên trong Nhiệm thể Chúa Kitô – chính xác giải quyết vấn đề chúng ta đang cầu
nguyện. Mặc dù trên bề mặt, đôi khi lời cầu nguyện có vẻ vô ích, nhưng nó đang
làm một điều gì đó quan trọng bên trong – điều cần thiết chính xác là khi chúng
ta cảm thấy lời cầu nguyện của mình vô ích.
Ronald Rolheiser,
2024-07-01
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
Nguồn: Phanxico.vn