QUYÊN ĐƯỢC HƠN 100 TRIỆU
ĐÔ-LA ĐỂ GIÚP TRẺ EM UKRAINE
Trong một cuộc bán đấu giá ở New York, ông Dmitry
Muratov, chủ bút báo độc lập tiếng Nga Báo
Mới, Novaya Gazeta đã bán giải Nobel của ông được 103,5 triệu đô la.
Số tiền này sẽ được tặng cho quỹ Unicef để giúp các trẻ em Ukraine phải di tản
kể từ khi chiến tranh bắt đầu.
Giải Nobel Hòa
bình Dmitry Muratov tại buổi đấu giá huy chương giải thưởng danh giá của ông ở
New York vào ngày 20 tháng 6 năm 2022.
Năm 2021, cùng với nhà báo Phi Luật Tân Maria Ressa,
ông Dmitry Muratov đã giành được giải thưởng Nobel danh giá vì những nỗ lực của
họ trong việc bảo vệ quyền tự do ngôn luận. Ông vinh danh cho tờ báo Novaya Gazeta của ông và các cộng tác
viên “những người đã hy sinh để bảo vệ quyền tự do ngôn luận cho mọi người”.
Tiền thu được sẽ tặng cho Quỹ Nhi đồng Quốc tế Unicef
Cuộc bán đấu giá diễn ra sôi động ở New York với
những tràng pháo tay vang dội và được kích thích bởi những người đặt giá để bán
được cao hơn. Nhà báo đã ghi lại những đoạn phim về màn đấu giá và không khí
trong phòng.
Theo Heritage Auctions, đơn vị phụ trách bán đấu giá
thì số tiền thu được, của một người ẩn danh đấu giá qua điện thoại đã trả 100
triệu frank Thụy Sỹ tương đương với 103,5 triệu đô la, sẽ được tặng cho Quỹ Nhi
động Quốc tế Unicef dành giúp trẻ em Ukraine bị di tản vì chiến tranh. Khi lần
trả giá cuối cùng xong, tăng hàng chục triệu đô la so với lần trước, cả khán
phòng sửng sốt, kể cả ông Muratov, chủ nhân của giải Nobel. Chỉ một vài phút
sau khi phiên đấu giá kết thúc, Unicef thông báo đã nhận được khoản tiền này.
Theo ông, việc ông chọn cơ quan Unicef là vì “chúng
tôi biết tổ chức này không thuộc bất kỳ chính phủ nào và có thể hoạt động ở
trên và không có biên giới”.
Điều tra tham nhũng và vi phạm nhân quyền
Ông Dmitry Muratov là một trong những người sáng lập
tờ báo Novaya Gazeta, được thành
lập vào năm 1993 sau khi Liên Xô sụp đổ. Kể từ đó, ông điều khiển tờ báo gần
như liên tục. Được biết đến đặc biệt với các cuộc điều tra về tham nhũng và vi
phạm nhân quyền ở Chechnya, tờ báo đã trở thành tờ báo lớn cuối cùng chỉ trích
Tổng thống Vladimir Putin và các chiến thuật của ông trong và ngoài nước.
Vào cuối tháng 3, báo Novaya
Gazeta thông báo họ sẽ đình chỉ các ấn phẩm trực tuyến và báo giấy ở
Nga cho đến khi kết thúc cuộc can thiệp vào Ukraine, trong bối cảnh Điện
Kremlin cứng rắn chống lại những tiếng nói bất đồng. Ông viết trong thư gởi độc
giả: “Ở đây chúng tôi không có giải pháp nào khác. Đối với chúng tôi, và tôi
biết đối với quý độc giả, đây là một quyết định khủng khiếp và đau đớn. Nhưng
chúng ta phải bảo vệ lẫn nhau.”
Sáu nhà báo bị giết từ những năm 1990
Theo ông, kể từ khi Nga tấn công Ukraine, ban biên
tập đã tiếp tục làm việc trong 34 ngày “trong điều kiện kiểm duyệt quân sự”. Tờ
báo đã phải trả một cái giá đắt cho dấn thân của họ: kể từ những năm 1990, có 6
nhà báo hoặc cộng tác viên của họ bị giết trong đó có nữ ký giả nổi tiếng, bà
Anna Politkovskạa, người nổi tiếng với những chỉ trích về cuộc chiến đẫm máu
của Điện Kremlin ở Chechnya và bị ám sát ngày 7 tháng 10 năm 2006.
Ông tâm sự với hãng tin AFP tháng 3 năm 2021, rúng
động trước vụ giết người này, đã có thời gian ông cân nhắc đóng cửa tờ báo mà
theo ông là nguy hiểm cho tính mạng, nhưng ông đã quyết định tiếp tục khi đối
diện với quyết tâm của ban biên tập của ông.
“Được lắng nghe”
Ngày thứ hai, ông ca ngợi sự kiên trì của các nhà
báo, những người tạo trở ngại quan trọng cho các chính phủ và là phương
tiện ngăn chặn chiến tranh. Ông nói với hãng tin AFP: “Dù đã không biết bao
nhiêu lần, mỗi người trong chúng tôi đã muốn thông báo và xin từ chức, nhưng
chúng tôi phải tiếp tục công việc của mình”.
Trong một đoạn video được tổ chức Heritage Auctions
đăng, ông cho biết việc có được giải Nobel “mang lại cho chúng tôi cơ hội được
lắng nghe”. Ông nói: “Thông điệp quan trọng nhất ngày hôm nay là mọi người hiểu
có một cuộc xung đột đang xảy ra và chúng ta phải giúp đỡ những người đang đau
khổ nhất, đặc biệt là các trẻ em trong các gia đình tị nạn”.
Giuse Nguyễn Tùng Lâm dịch
từ la-croix.com,
La Croix (với AFP), 2022-06-22