ĐỂ CHÚNG TA PHẢI TRÁNH NÓI HÀNH NÓI XẤU
Trong thời đại
giao tiếp nhanh chóng, nơi mà lời nói xấu và sự thiếu tử tế có thể lan truyền
chỉ bằng một cái vuốt ngón tay, thì những bài học sau đây trở nên cấp thiết.
Từ ngữ có sức
mạnh to lớn: nâng đỡ hoặc gây tổn thương, làm sáng tỏ hoặc gây nhầm lẫn, xây
dựng cầu nối - hoặc hủy hoại chúng. Trong toàn bộ Kinh Thánh, chúng ta tìm thấy
sự khôn ngoan về món quà của lời nói và trách nhiệm mà nó mang lại. Trong thời
đại giao tiếp nhanh chóng, nơi mà nói hành nói xấu và sự thiếu tử tế có
thể lan truyền chỉ bằng một cái vuốt ngón tay, thì những bài học sau đây
trở nên cấp thiết.
Lời mời gọi kiềm
chế của Kinh Thánh
Kinh Thánh tiếng
Do Thái thường cảnh báo về những nguy hiểm của lời nói bất cẩn. Cn 18:21
nhắc nhở chúng ta rằng “sự chết và sự sống nằm trong sức mạnh của cái lưỡi.”
Tương tự như vậy, Cn 10:19 khuyên “nơi nào lắm lời, tội lỗi
chẳng thiếu; nhưng ai kiềm chế được môi miệng mình mới là khôn ngoan.”
Thông điệp rất rõ ràng: lời nói của chúng ta có hậu quả, và lời nói thiếu suy
nghĩ dễ khiến chúng ta lầm đường lạc lối.
Trong Tân Ước,
chính Chúa Giêsu đã nhấn mạnh về trách nhiệm này. Trong Mt 12:36-37,
Người phán rằng: “Ta bảo các ngươi, đến ngày phán xét, người ta sẽ trả lẽ về
mọi lời nói vô ích mình đã thốt ra. Vì nhờ lời nói của mình, các ngươi sẽ được
minh oan, và cũng tại lời nói của mình, các ngươi sẽ bị kết án.” Lời dạy
này nhấn mạnh về cách mà lời nói thể hiện trạng thái của tâm hồn chúng ta và
chiều sâu (hoặc sự thiếu hụt) tình yêu của chúng ta dành cho người khác.
Thánh Tông đồ
Giacôbê đi xa hơn khi so sánh cái lưỡi như một ngọn lửa có khả năng đốt
cháy cả khu rừng (x. Gc 3:6). Tuy nhiên, ngài cũng
khẳng định rằng lời nói, nếu được sử dụng đúng cách, có thể gieo rắc hòa bình
và sự chữa lành.
Nói hành nói xấu:
Một tội của tập thể
Đức Giáo Hoàng
Phanxicô đã nhiều lần cảnh báo về tội nói hành nói xấu, gọi đó là “một tai họa
khủng khiếp hơn cả COVID.” Với sự thẳng thắn đặc trưng của mình, ngài đã từng
nói: “Nói hành nói xấu là khủng bố vì người nói hành nói xấu giống như
một tên khủng bố ném quả bom rồi bỏ đi, hủy diệt người khác.” Những lời của
ngài lặp lại Sách Giáo lý Hội thánh Công giáo (GLCG), trong đó phân loại
nói hành nói xấu là vi phạm Điều răn thứ Tám.
Theo Sách Giáo lý
Hội thánh Công giáo, “Tôn trọng danh dự của người khác ngăn cấm mọi thái độ và
lời nói có thể gây tổn thương bất công cho họ.” (GLCG, 2477) Khi chúng
ta can dự vào việc nói hành nói xấu hoặc vu khống, chúng ta làm tổn hại đến các
mối quan hệ, nuôi dưỡng sự chia rẽ và làm xói mòn lòng tin - những hành vi trái
ngược với lời mời gọi yêu thương và hiệp nhất của Tin Mừng.
Phản ứng của
người Kitô hữu
Giữ gìn lời nói
của mình không có nghĩa là lãng tránh những cuộc trò chuyện khó
khăn hoặc rút lui vào im lặng. Nó có nghĩa là dùng lời nói của mình
một cách chu đáo và có chủ đích, đảm bảo rằng chúng được “thêm sự mặn mà”
(x. Cl 4:6). Trước khi nói, chúng ta có thể tự hỏi: Những
gì tôi sắp nói có đúng đắn hay không? Có tử tế hay không? Có cần thiết hay
không?
Thánh Phanxicô
Assisi đã nêu gương tuyệt đẹp về điều này khi ngài cầu nguyện: “Lạy Chúa, xin
biến con thành khí cụ bình an của Chúa.” Lời cầu nguyện của ngài nhắc nhở chúng
ta rằng lời nói của chúng ta phải đóng vai trò mở rộng tình yêu của
Thiên Chúa trên thế giới, xây dựng người khác thay vì hạ bệ họ.
Lời nói như công
cụ của ân sủng
Sách Giáo lý cũng
dạy rằng “miệng lưỡi phải được dùng để ngợi khen thay vì để nguyền rủa.” (GLCG
2143) Bằng cách nói một cách trung thực, khiêm nhường và bác ái, chúng ta góp
phần vào sự hưng thịnh của những người xung quanh.
Trong thời đại mà
sự tiêu cực và tin đồn thường thống trị ngôn luận, các Kitô hữu được
mời gọi phải phản kháng lại nét văn hóa này. Dù trực tuyến hay trực tiếp,
lời nói của chúng ta phải phản ánh lòng nhân từ của Thiên Chúa, đóng vai trò
như ánh sáng cho người khác và nhắc nhở về phẩm giá thiêng liêng trong mỗi con
người.
Cuối cùng, khi
chúng ta bảo vệ miệng lưỡi của mình, chúng ta đang bảo vệ người khác và liên
kết chặt chẽ hơn với ý muốn của Thiên Chúa. Như Chúa Giêsu nhắc nhở chúng ta, “Vì
lòng đầy tràn, thì miệng mới nói ra.” (Mt 12:34) Chúng ta hãy
đảm bảo rằng trái tim và lời nói của chúng ta phải luôn đong đầy yêu thương.
Tác giả: Daniel
Esparza - Nguồn: Aleteia (02/01/2025)
Chuyển ngữ: Phil. M. Nguyễn Hoàng Nguyên - GP Vĩnh Long