(Trích tập suy niệm - đoản khúc 85- LM Nguyễn Tầm Thường,SJ)
Thánh Thể
và lòng mến: Đức Ái
Người đàn ông trạc
ngoài năm mươi. Mọi người trong nhà thờ ra về gần hết thì ông ta bước vào. Tôi
ra trễ, dường như ông ta muốn gặp tôi.
- Thưa cha, mai cha có
làm lễ không?
Tôi ân cần hỏi ông:
- Ông có việc gì thế?
- Nếu mai cha làm lễ,
xin cho con một thông báo.
Ông mới nói tới đó.
Chưa biết ông muốn thông báo điều gì. Nhưng như vậy là ông không gặp tôi như
điều tôi đang nghĩ. Tôi đến giúp tĩnh tâm mùa Vọng ở cộng đoàn này. Thường
thường có nhiều người muốn gặp cha giảng tĩnh tâm có chuyện thiêng liêng muốn
bàn. Ông ta không ở trong trường hợp này. Ông gặp tôi chỉ vì muốn có một thông
báo. Nhưng thông báo là chuyện ngoài quyền hạn của cha khách như tôi:
- Thưa ông, tôi là cha
khách đến đây giúp tĩnh tâm. Nếu có thông báo, ông cần liên lạc với cha quản
nhiệm.
- Con không biết điều
đó, con chỉ có một thông báo, nếu cha làm lễ ngày mai, xin cha cho con một
thông báo.
Tôi biết mình không thể
tự thông báo điều này điều nọ, dùm kẻ này kẻ kia. Nhưng tôi cũng hỏi ông. Câu
chuyện làm tôi nghĩ ngợi.
- Thưa cha con có
restaurant bên kia đường. Con biết anh chị em Công Giáo đi lễ là điều tốt.
Nhưng thưa cha, họ cứ đậu xe vào parking của con, con mất khách…
Ông nói tới đó, tôi hiểu ngay rồi. Một tiếng thở
phiền lòng.
- Con đã nói năm lần rồi. Chỗ gia đình
làm ăn. Họ cứ đậu xe rồi đi xem lễ, con mất khách…
Sau khi cửa nhà thờ
đóng. Tôi về phòng nhà xứ, một mình ngồi nghĩ đến câu chuyện của người đàn ông.
Tôi đang về đây giảng tĩnh tâm. Ngày Chúa Nhật dân Chúa đi lễ bên này đường thì
phía bên kia đường có người phàn nàn. Tôi đọc lại đoạn Tin Mừng tường thuật các
thánh lễ ngày xưa:
Các tín hữu hợp nhất
với nhau, siêng năng tham dự lễ bẻ bánh, ngày ngày chuyên cần đến đền thờ. Khi
làm lễ bẻ bánh tại tư gia, họ dùng bữa với lòng đơn sơ vui vẻ. Họ ca tụng Thiên
Chúa, và được toàn dân thương mến. Và Chúa cho cộng đoàn mỗi ngày có thêm những
người được cứu độ (TDCV: 2:42).
Sách Tông Đồ Công Vụ
thuật lại thánh lễ ban đầu của Giáo Hội sơ khai bằng một đoạn văn ngắn. Trong
đoạn văn này có một đặc tính rất lạ. Đặc tính ấy không ngắn, dài như những bước
chân vất vả của một người làm thuê:
- Họ được
toàn dân thương mến.
Điều đó có nghĩa là cứ
sau những nghi thức bẻ bánh như thế, người chung quanh xóm giềng thương nhóm
tín hữu này. Và rồi “Chúa cho cộng đoàn mỗi ngày có thêm những người được cứu
độ.” Nghĩa là sau các thánh lễ như thế, dân chúng thương nhóm tín hữu này rồi
họ xin nhập đạo.
Kết qủa của bí tích
Thánh Thể là mức độ tăng trưởng về tình yêu.
Nhà xứ vắng lặng. Tôi
ngồi xem lại bài giảng cho ngày mai. Tôi cứ hình dung, đã bao ngày tháng rồi.
Khi bên đây có thánh lễ thì phía bên kia đường có người đau khổ. Parking nhà
hàng của họ. Ngày Chúa Nhật họ làm ăn. Mất chỗ đậu xe của khách. Rồi tôi nghĩ,
làm sao tôi có thể nhân danh những gì tôn giáo của tôi để lỗi đức công bình với
người khác. Có thể vì đi trễ không muốn mất lễ, không muốn đậu xe ở xa. Có thể
vì lười biếng. Làm sao người ta có thể “bảo vệ” những thực hành tôn giáo của
mình bằng cách xúc phạm đến người khác. Ông ta nói với tôi rất lịch sự, không
bực tức, nhưng biết đâu, cứ mỗi khi bên đây có thánh lễ, nhìn parking, ông
không dằn lòng được, lại nguyền rủa.
“Và được toàn dân
thương mến”. Kết qủa của thánh lễ ban đầu là như thế. Các tín hữu lúc sơ khai
đã sống như vậy. Tôi đọc lại lời tường thuật ấy rồi nghĩ đến người đàn ông Việt
Nam có cửa tiệm bên kia đường:
Có khi nào vì các nghi
lễ mà tôi làm cho nhiều người phải xa Chúa không?
Đức tin cần một địa chỉ
để về, đó là bác ái. Không có đức ái, đức tin không biết lối nào đi. Biết đâu
có người nhân danh đức tin mà làm cho người khác khốn khổ. Họ chỉ nhìn đức tin,
mà không có tấm lòng nên đức tin thành hố sâu ngăn cách người với người. Kẻ
khác không thấy niềm vui, và rồi chỉ gặp nơi đức tin của họ là một hố sâu.
Thánh lễ: Đây là mầu nhiệm đức tin.
Nhưng đức tin được
thánh Phaolô cắt nghĩa: “Giả sử tôi có đức tin đến nỗi chuyển núi rời non mà
không có đức mến, thì tôi cũng chẳng là gì.” (1 Cor. 13:2)
* * *
Thánh Thể và lòng mến: Trưởng Thành
Có người băn khoăn khi
đón nhận mầu nhiệm Thánh Thể này:
- Tội như thế nào thì
không được rước lễ?
Họ nhìn bí tích tình
yêu với một chọn lựa nguyên tắc hơn là mức độ trưởng thành. Sợ lề luật hơn là
thúc đẩy bởi lòng mến. Khi nói tội như thế nào, nghĩa là họ vẽ lằn mức. Họ nhìn
tội là những đơn vị đo lường. Nếu bảo tội nặng bằng này, không được rước lễ.
Vậy tôi bớt đi một chút, có được rước lễ chăng? Bớt bằng nào thì vừa đủ để rước
lễ?
Vị đạo sĩ đưa khúc mía
cho người học trò. Khúc mía rất ngọt. Người học trò đưa lên miệng lấy răng cắn
vào vỏ mía. Vừa cắn vào, đau buốt óc, anh không thể cắn nổi vì răng anh đau.
Càng cố cắn, càng khốn nạn cho mình. Đây là cách hiểu lời Thánh Phaolô gởi giáo
đoàn Côrintô: “Ai nấy hãy tự xét mình rồi hãy ăn Bánh và uống Chén này. Ai ăn
và uống mà không phân biệt được Thân Thể Chúa là tự chuốc lấy án phạt cho mình”
(1 Cor. 11: 22). Khúc mía vẫn ngọt. Anh từ chối khúc mía? Hay khúc mía từ chối
anh? Vị đạo sĩ hỏi người học trò:
- Khúc mía có ra hình
phạt cho con không?
Anh im lặng hỏi lòng
mình:
- Có ai đem đĩa cơm
thịt nướng rất thơm bón cho xác chết trong nhà quàng không? Nhét đến đâu xác
vẫn cứ nằm đó. Mắt nhắm và môi cứ lạnh. Càng nhét vào miệng, ta càng thấy rợn
người. Anh hiểu xác chết không có khả năng để ăn chứ không phải đĩa cơm từ
chối. Tội làm linh hồn tôi chết, nó không còn khả năng thích hợp đón nhận sự thánh
thiện. Bản chất của bình an không đi với gian dối. Niềm vui không đi với lỗi
phạm. “Anh em không thể vừa uống chén của Chúa và chén của ma quỷ được” (1 Cor.
10:21).
Giáo lý trả lời, có tội
trọng thì không được rước lễ.
Dễ hiểu. Vấn đề là:
Thánh Phaolô viết cho
giáo đoàn Côrintô: “Khi tôi còn là trẻ con, tôi nói năng như trẻ con, suy nghĩ
như trẻ con. Nhưng khi tôi đã thành người lớn, thì tôi loại bỏ tất cả những gì
là trẻ con.” (1 Cor. 13:11). Giả sử bạn nghe tiếng nhỏ to: “Bận rộn thế này mà
ngày mai lại phải vác mặt đến nhà ông ấy.” Họ không muốn nhưng vì lý do xã giao
phải đến. Rồi ngày mai người đó phải đến nhà bạn. Rồi lại cũng xã giao cười
cười, nói nói, nhưng lòng dạ chán lắm. Bạn có vui trong cuộc gặp gỡ không?
Đừng hỏi có ăn được
khúc mía không. Mía bao giờ cũng ngọt, cũng thơm ngon. Tùy khả năng của mình.
Lạy Chúa,
Có tình yêu thì Thánh
Thể mới là hoa trái. Và hoa trái của Thánh Thể là tình yêu.
Có những thánh lễ, có
những bí tích tình yêu như thế mà sao tâm hồn người tham dự thì như có nỗi chán
chường. Trong ngôn ngữ, chúng con diễn tả là “phải” đi lễ. Trong khi các tín
hữu sơ khai thì diễn tả “được” tham dự. Đối với thánh lễ lúc ban đầu, sách Tông
Đồ Công Vụ tường thuật là họ tham dự với lòng “vui vẻ”. Hôm nay, nhiều khi
chúng con tham dự với lòng nặng nề. Khi chúng con nói “phải” đi lễ chứ không
nói “được” là tâm hồn chúng con không nặng nề đó sao. Nếu con không tha thiết
với Thánh Thể thì con rước Thánh Thể để làm gì?
* * *
Thánh Thể và lòng mến: Cung Kính
Tôi cần nhìn lại lối
sống tín nguỡng của mình nhiều lắm. Có những cách sống đã quá quen thuộc, tôi
tưởng chừng như mình đang sống đức tin, nhưng có lẽ tôi chỉ quằn quại với niềm
tin mà thôi, vì tâm hồn không an vui, không hạnh phúc, và những người chung
quanh tôi cũng không hạnh phúc, không an vui.
Khi niềm tin trở thành
quằn quại thì nghi thức tôn giáo là gánh nặng.
- Chúa nói: “Ta đến để
phục vụ chứ không phải để được phục vụ” (M. 20:28). Như vậy, niềm tin là một
giếng nước. Mà để kéo gầu ấy, tại sao ta không thể có niềm vui?
- Chúa nói: “Tất cả
những ai đang vất vả và mang gánh nặng nề, hãy đến cùng tôi, tôi sẽ cho nghỉ
ngơi bồi dưỡng” (Mt. 11:29). Như vậy đến với Chúa là một giải thoát. Tại sao ta
thiếu thiết tha khi cử hành phụng vụ?
- Thấy bệnh tật, Chúa
chữa lành, thấy đói, Chúa cho ăn (Mt. 14:14-21). Như vậy, niềm tin là cánh tay
với vào vườn hoa trái. Tại sao ta thấy nặng nề?
Có người nói:
“Tôi bận quá, không thể đi tĩnh tâm được”. “Tôi mỏi mệt lắm, không thể phục vụ
Chúa được.” Trong khi đó, vì bận rộn nên mới cần tĩnh tâm, để Chúa dắt đi, nghỉ
ngơi. Trong khi đó, vì ta mỏi mệt, và gánh đời quá nặng, Chúa mới đến để phục
vụ. Có một suy nghĩ nào đó dường như không ổn. Nếu suy nghĩ không ổn thì rất có
thể suy nghĩ ấy sẽ đưa đến một lối sống khắc khoải.
Thánh Inhaxiô,
sau khi thụ phong linh mục, ngài không dâng lễ mở tay ngay. Ngài đợi một năm
sau. Và rồi cứ mỗi lần dâng lễ ngài lại khóc. Còn Mẹ Têrêsa Calcutta thì treo
trong phòng áo lễ của nhà dòng tấm bảng:
Xin linh mục của
Chúa,
Cha dâng lễ này
như thánh lễ mở tay,
như thánh lễ sau
cùng,
như thánh lễ chỉ
dâng duy nhất một lần trong đời mà thôi.
Nói về bí tích
Thánh Thể, về những nghi thức cử hành. Hôm nay người ta nghe thấy những lời
“khen”, tiếng “chê”. Đi lễ cha kia làm lẹ lắm. Và dường như cũng có những linh
mục, vô tư nhận mình làm lễ lẹ lắm, nhiều người thích. Họ nói với người tham
dự: “Chúa ở cùng anh chị em”. Nhưng thật sự đấy chẳng phải là lời cầu chúc, vì
tay đang mở sách, chưa thấy lời nguyện thánh lễ hôm nay ở trang nào. Tâm trí
đang vội vã đi tìm. Có những thánh lễ mà giây phút cực trọng là truyền phép
Thánh Thể, linh mục đọc quá vội vàng. Chưa xong đã bái gối, chưa bái gối xong
đã hốt hả đứng dậy. Rất là liếng thoắng. Tôi cũng thấy nhiều thừa tác viên
thánh thể, sau khi cho chịu lễ, họ rước Máu Thánh còn lại trong chén thánh như
uống một ngụm Coca. Họ “bốc”, họ “đổ” Bánh Thánh như đổ một hũ đậu phụng. Họ
thiếu cung kính vì thiếu tấm lòng. Họ đến từ một cộng đoàn mà chính cha quản
nhiệm không đầy đủ bổn phận huấn luyện họ cung kính Thánh Thể Chúa. Làm sao
huấn luyện nếu chính cha quản nhiệm thiếu tấm lòng. Đi giúp mục vụ nhiều nơi,
tôi rất cảm kích khi có những linh mục đến nhà thờ rất sớm, không tiếp ai trước
thánh lễ. Họ dành giây phút đó để chuẩn bị thánh lễ. Và cũng có những thừa tác
viên Thánh Thể được huấn luyện rất cung kính khi thi hành nhiệm vụ thánh.
* * *
Lạy Chúa,
Con cần hiểu bí
tích Thánh Thể là kết quả của tình yêu Chúa chết cho con người được sống. Làm
sao con có thể cử hành cho chóng qua như một cuộc gặp gỡ mà con không muốn gặp.
Làm sao con cảm nghiệm được khi con chỉ gặp để cho qua.
Con cần phải hiểu
những gì con đang làm, con đang sống, tôn giáo con đang theo. Con phải hiểu
thông báo của người đàn ông kia là thông báo của thiên thần báo mộng trước cửa
đền thờ linh hồn mỗi khi con bước vào:
- Đức tin không
có đức ái, sẽ không biết lối nào đi.
Con phải hiểu
Thánh Thể Chúa là tình yêu vô cùng sâu thẳm.
- Xin cho con lòng
yêu mến trưởng thành.
Con phải hiểu
Thánh Thể Chúa là mầu nhiệm cực thánh.
- Xin cho con cử
hành với tâm hồn hết sức kính cẩn, thiết tha.