Sáng thứ Tư
7/9, Đức Thánh Cha đã có buổi tiếp kiến chung hằng tuần với bài giáo lý tiếp
theo về phân định. Sau thời gian mùa hè nắng nóng và các buổi tiếp kiến diễn ra
tại Hội trường Phaolô VI, bắt đầu từ hôm nay, khi thời tiết tại Roma mát dịu trở
lại, các buổi tiếp kiến được tổ chức tại quảng trường thánh Phêrô để nhiều người
có thể tham dự.
Trích sách Huấn Ca được đọc trước bài
giáo lý
Con ơi, từ thiếu thời, hãy hấp thụ
giáo huấn,
thì tới khi tóc bạc, con sẽ được khôn ngoan.
Như người cày và kẻ gieo, con hãy vun trồng khôn ngoan,
và đợi chờ hoa thơm trái tốt của đức ấy;
vì con phải khó nhọc vun trồng một thời gian thôi,
rồi chẳng bao lâu sẽ được ăn hoa trái. (Hc 6,18-19)
Sau bài đọc Sách Thánh, Đức Thánh Cha
tiếp tục loạt bài giáo lý về phân định, bài thứ hai có chủ đề: “Một ví dụ về
phân định của thánh Inhaxiô Loyola”.
Bài giáo lý của Đức Thánh Cha
Anh chị em thân mến, chào anh chị em!
Chúng ta tiếp tục suy tư về sự phân
định – trong thời gian này, mỗi thứ Tư chúng ta sẽ nói về phân định, phân định
thiêng liêng -, và từ đó, nó có thể giúp chúng ta tham chiếu đến một chứng tá
cụ thể.
Thánh Inhaxiô thành Loyola đưa ra một
trong những ví dụ điển hình nhất, với một giai đoạn quyết định trong cuộc đời
của ngài. Ngài đang hồi phục tại nhà sau khi bị thương ở chân trong trận chiến.
Để thoát khỏi sự nhàm chán, ngài yêu cầu một cái gì đó để đọc. Ngài thích những
câu chuyện về tinh thần hiệp sĩ, nhưng tiếc là trong nhà chỉ có cuốn hạnh các
thánh. Ngài đọc với một chút miễn cưỡng, nhưng trong quá trình đọc, ngài bắt
đầu khám phá một thế giới khác, một thế giới thu hút ngài và dường như cạnh
tranh với các hiệp sĩ. Ngài bị say mê bởi con người thánh Phanxicô và thánh Đa
Minh, và cảm thấy muốn bắt chước họ. Nhưng thế giới hiệp sĩ vẫn tiếp tục cuốn
hút ngài. Ngài cảm thấy những suy nghĩ như thế, về các hiệp sĩ và các thánh,
luân phiên đến với mình, dường như là ngang ngang nhau.
Tuy nhiên, Inhaxiô cũng bắt đầu nhận
thấy sự khác biệt. Trong cuốn Tự thuật, ở ngôi thứ ba, ngài viết như sau: “khi
nghĩ đến những chuyện thế gian, - người ta hiểu là các chuyện hiệp sĩ - kẻ ấy
rất thích thú; nhưng khi mệt mỏi, thôi không nghĩ nữa, lại thấy trống rỗng và
buồn chán; trái lại, khi nghĩ về việc đi chân đất đến Giêrusalem, chỉ ăn rau
cỏ, và làm những việc khổ chế như các thánh đã làm, chẳng những ngay lúc ấy kẻ
ấy cảm thấy an ủi, mà cả sau khi thôi không nghĩ đến nữa vẫn thấy vui và
thích.” (Số 8), nó để lại một dấu vết của niềm vui.
Trong kinh nghiệm này, chúng ta có
thể lưu ý trên hết đến hai yếu tố. Đầu tiên là thời gian: những ý nghĩ về thế
gian lúc đầu hấp dẫn, nhưng sau đó chúng mất đi vẻ hào nhoáng và để lại sự
trống rỗng và buồn chán. Ngược lại, những ý nghĩ về Thiên Chúa lúc đầu khơi dậy
một sự phản kháng nào đó, -“tôi chẳng đọc câu chuyện nhàm chán này về các
thánh”, nhưng khi chúng được chào đón, chúng mang lại một sự bình an không tả
được và lưu lại rất lâu.
Yếu tố thứ hai là điểm đến của những
ý nghĩ. Trạng thái lúc đầu có vẻ không rõ ràng. Có một sự phát triển trong phân
định: ví dụ chúng ta hiểu điều gì tốt cho chúng ta không phải theo cách trừu
tượng, chung chung, mà là trong hành trình cuộc đời chúng ta. Trong các quy tắc
phân định, là kết quả của kinh nghiệm nền tảng này, thánh Inhaxicô đặt một tiền
đề quan trọng, giúp chúng ta hiểu tiến trình này: “Đối với những người sa ngã
hết tội trọng này sang tội trọng khác, kẻ thù thường quen bày cho họ những vui
thú bề ngoài, trấn an rằng mọi sự đều ổn, xui họ tưởng đến những khoái lạc và
vui thú giác quan để dễ cầm giữ và thúc đẩy họ tiến sâu vào thói hư và tội lỗi.
Với những người như thế, thần lành dùng phương pháp ngược lại, bằng cách thôi
thúc cho lương tâm cắn rứt họ bằng luật tự nhiên của lẽ phải”(Linh thao, 314),
rằng: “điều này không ổn…”
Đối với người phân định, có một câu
chuyện xảy ra trước, một câu chuyện nhất thiết phải nhận biết, bởi vì phân định
không phải là một loại sấm ngôn hay thuyết định mệnh hay một thứ trong phòng
thí nghiệm, giống như rút thăm giữa hai khả thể. Những câu hỏi lớn nổi lên khi
trong cuộc sống chúng ta đã đi một chặng đường, và ở chính chặng đường đó,
chúng ta phải quay trở lại để hiểu chúng ta đang tìm kiếm gì. Nếu trong cuộc
sống, chúng ta đi một hồi và tự hỏi: “Tại sao tôi đi theo hướng này, tôi đang
tìm gì?”, thì đó là chúng ta đang làm một cuộc phân định. Inhaxiô, khi bị
thương ở nhà, đã hoàn toàn không nghĩ đến Chúa hay làm thế nào để thay đổi cuộc
sống của mình. Ngài có kinh nghiệm đầu tiên về Chúa khi lắng nghe con tim của
chính mình. Nó cho ngài thấy có một sự đảo lộn lạ kỳ: những thứ thoạt đầu hấp dẫn
lại khiến ngài thất vọng và còn điều kia kém bóng bẩy hơn thì ngài cảm nhận một
sự bình an kéo dài theo thời gian.
Chúng ta cũng có kinh nghiệm này,
nhiều khi chúng ta bắt đầu nghĩ về điều gì đó và chúng ta lưu lại, rồi sau đó
lại thất vọng. Ngược lại, chúng ta làm một việc bác ái, làm một điều tốt và cảm
thấy điều gì đó hạnh phúc, là niềm vui, đó là kinh nghiệm của chính chúng ta.
Thánh Inhaxiô đã có nghiệm đầu tiên về Chúa bằng việc lắng nghe con tim của
chính mình. Đây là điều chúng ta phải học: biết lắng nghe con tim của mình, nó
vốn tỏ cho thấy những đảo lộn lạ kỳ. Đây là điều tôi đã nói: cần biết điều gì
đang xảy ra, điều gì cần đưa ra quyết định, suy xét về một tình huống, hãy lắng
nghe con tim của mình. Chúng ta nghe tivi, radio, điện thoại, chúng ta là những
bậc thầy về việc nghe, nhưng tôi đặt câu hỏi: “Bạn có thể lắng nghe con tim của
mình không? Bạn hãy dừng lại để hỏi xem: “Con tim của tôi thế nào? Tôi có hài
lòng không, tôi có buồn không, tôi đang tìm kiếm gì?”. Để đưa ra quyết định
đúng đắn, bạn cần lắng nghe con tim mình.
Do đó, thánh Inhaxiô sẽ đề nghị đọc
cuộc đời của các thánh, bởi vì chúng thuật lại câu chuyện dễ hiểu về cách thức
Thiên Chúa hoạt động trong cuộc đời của những người không khác chúng ta cho lắm
bởi vì các thánh cũng là xương là thịt như chúng ta. Hành động của họ nói về
hành động của chúng ta và giúp chúng ta hiểu được ý nghĩa của chúng.
Trong đoạn nổi tiếng đó về hai xung
động mà thánh Inhaxicô cảm thấy khi đọc những truyện kiếm hiệp và khi đọc cuộc
đời các thánh, chúng ta có thể nhận thấy một khía cạnh quan trọng khác của sự
phân định mà chúng ta đã đề cập ở lần trước. Có một sự tình cờ bề
ngoài trong các sự kiện của cuộc sống: mọi sự dường như phát sinh từ một bất
lợi tầm thường: không có sách về các hiệp sĩ, mà chỉ có cuốn cuộc đời các
thánh. Tuy nhiên, nhiều khi một bất lợi có thể hàm chứa một bước ngoặt có thể
xảy ra. Chỉ sau một thời gian, Inhaxiô mới nhận thấy điều đó, và từ khi đó ngài
sẽ dành hết sự quan tâm của mình cho nó. Hãy nghe kỹ điều này: Thiên Chúa làm
việc ngang qua những sự kiện không theo kế hoạch - tình cờ tôi gặp biến cố này,
tình cờ tôi gặp người này, xem phim này… những điều đó không theo kế hoạch
nhưng Thiên Chúa làm việc ngang qua những biến cố không theo kế hoạch đó, và
cũng ngang qua những bất lợi – tôi muốn đi dạo một chút nhưng cái chân tôi có
vấn đề, tôi không thể… Thiên Chúa nói với chúng ta điều gì nơi đó. Chúng ta
cũng đã thấy điều đó trong một đoạn trong Tin Mừng theo thánh Matthêu: một
người đang cày ruộng thì tình cờ gặp thấy một kho báu bị chôn giấu. Một tình
huống hoàn toàn bất ngờ. Nhưng điều quan trọng là anh nhận ra đó là điểm may
mắn trong cuộc đời mình và đưa ra quyết định tương ứng: anh bán tất cả mọi thứ
và mua thửa ruộng đó (x. Mt 13,44).
Tôi khuyên anh chị em một điều, hãy
để ý đến những điều không ngờ trước, có thể nói rằng: điều này tình cờ tôi
không mong đợi. Qua chuyện không mong đợi này, cuộc sống nói với bạn, Chúa nói
với bạn hay ma quỷ nói với bạn? Ai đang nói? Nhưng có một điều cần phân định,
đó là cách tôi phản ứng trước những điều không mong đợi đó. Tôi đang ở nhà yên
bình, đột nhiên mẹ chồng / mẹ vợ đến, tôi phản ứng thế nào? Đó là tình yêu hay
là một thứ gì đó khác trong lòng? Hãy thực hiện cuộc phân định. Tôi đang làm
việc ở văn phòng và một người bạn đến nói với tôi rằng anh ta cần tiền và bạn
phản ứng như thế nào? Hãy để ý xem điều gì xảy ra khi chúng ta đối diện với
những điều chúng ta không mong đợi và ở đó chúng ta học được cách nhận biết
chuyển động con tim của chúng ta.
Phân định là giúp nhận ra những dấu
chỉ mà Chúa hành động trong những tình huống không lường trước, thậm chí khó
chịu, chẳng hạn như vết thương ở chân của thánh Inhaxiô. Từ đó, một cuộc gặp gỡ
làm thay đổi cuộc đời có thể nảy sinh, như trường hợp của thánh Inhaxiô. Nó làm
thay đổi có thể tốt hơn hoặc tệ hơn, nhưng phải chú ý. Điều đẹp nhất là những
điều không chờ đợi, tôi chuyển động thế nào trước điều đó. Xin Chúa giúp chúng
ta cảm nhận được con tim của chúng ta và nhìn xem khi nào Người hoạt động, khi
nào không phải là Người mà là một điều gì đó khác.
---
Cuối buổi tiếp kiến, ĐTC nhắc rằng
ngày mai 8/9 là lễ Sinh nhật Đức Mẹ. Mẹ là người đã kinh nghiệm được sự sự dịu
dàng của Thiên Chúa với tư cách là người con, và sau đó chính Mẹ cho đi sự dịu
dàng này với tư cách là người mẹ. Do đó, Đức Thánh Cha diễn tả sự gần gũi với
những người mẹ, đặc biệt với những người mẹ có con cái đang đau khổ vì bệnh
tật, bị gạt sang bên lề hay con cái bị ở tù. Ngài cầu nguyện đặc biệt cho những
bà mẹ có con đang phải ở tù, để họ không mất đi sự hy vọng. Xin Mẹ Maria an ủi
tất cả những bà mẹ đau buồn với nỗi đau của con cái của họ.
Cuối buổi tiếp kiến, ĐTC cùng đọc
kinh Lạy Cha với khách hành hương và ban phép lành cho tất cả mọi người.
Nguồn: VaticanNews